اختلالات عملکرد تیروئید و آنتی بادی های تیروئید یک دهه پس از شروع جایگزینی با نمک یددار: مطالعه تیروئید تهران

مقدمه: افزایش آنتی بادی های تیروئید پس از اصلاح کمبود ید در برخی از مطالعات گزارش شده، اگر چه ارزش بالینی آن هنوز نامشخص است. این مطالعه یک دهه پس از اجرای برنامه کشوری مصرف نمک یددار به بررسی شیوع اختلالات عملکرد تیروئید و آنتی بادی های تیروئید در بزرگسالان تهرانی می پردازد. مواد و روش ها: مطالعه از نوع مقطعی بوده و به روش نمونه گیری منظم، 1434 فرد بالای 20 سال را که از آذر 1378 تا شهریور 1379 در مطالعه قند و لیپید تهران شرکت کرده بودند, بررسی نموده است. در یک نمونه خون وریدی ناشتا tsh و t4 سرم, t3 uptake و آنتی بادی های آنتی تیروپروکسیداز (tpoab) و آنتی تیروگلوبولین (tgab) و در زیر نمونه ای تصادفی از 160 نفر غلظت ید دفعی ادرار اندازه گیری شد. کم کاری تیروئید آشکار و تحت بالینی براساس μu/ml5/3tsh > و به ترتیب ft4i پایین) 1(< و طبیعی و پرکاری تیروئید آشکار و تحت بالینی بر اساس μu/ml 3/0tsh < و به ترتیب ft4i بالا )2/4(> و طبیعی تعریف شد. یافته ها: میانه غلظت ید دفعی ادرار μg/dl 5/18 بود. شیوع کلی گواتر با افزایش سن کاهش یافته و در زنان بالاتر از مردان بود (0/33% در برابر 5/15%, 001/0p<). در این مطالعه, 9/5% از افراد گره تیروئید داشتند و شیوع در زنان بالاتر از مردان بود (3/8% در برابر 0/3%, 001/0p<). شیوع کم کاری تیروئید آشکار و تحت بالینی به ترتیب 5/3 در 1000 نفر (6/1 در 1000 مرد و 1/5 در 1000 زن) و 2/2% (9/0% در مردان و 2/3% در زنان) بود. هیچ موردی از پرکاری تیروئید آشکار مشاهده نشد و شیوع موارد پرکاری تیروئید تحت بالینی 2/4 در 1000 نفر (1/3 در 1000 مرد و 1/5 در 1000 زن) بود. در زنان میانگین tsh و شیوع آنتی بادی های مثبت تیروئید بالاتر از مردان بود (به ترتیب 01/0p< و 001/0p<) و شیوع tpoab+ با افزایش سن افزایش می یافت. توافق معنی دار آماری بین شیوع tpoab+ و tgab+ وجود داشت (001/0< p) و 3/8% از مردان و 9/15% از زنانtpoab+ و 0/11% از مردان و 5/21% از زنان tgab+ بودند. در مدل رگرسیون لجستیک tpoab+, tgab+ و جنس مؤنث بیشترین قدرت پیش گویی را برای μu/ml 5/3tsh > داشتند. همچنین tgab+, μu/ml 5/3tsh > و گواتر بیشترین قدرت پیش گویی را برای tpoab+ داشتند و tpoab+,μu/ml 5/3tsh >, عدم مصرف سیگار و جنس مؤنث بیشترین قدرت پیش گویی را برای tgab+ نشان دادند. وارد کردن مقادیر مختلف tsh در مدل نشان داد که μu/ml 3/0tsh > قدرت پیش گویی برای tpoab+ (77/1=or, 05/0p<) و μu/ml 1/2tsh > قدرت پیش گویی برای tgab+ (73/1=or, 05/0p<) دارد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که کم کاری تیروئید تحت بالینی شیوع قابل توجهی در تهران دارد. همبستگی میان آنتی بادی های مثبت تیروئید با tsh بالا و گواتر اهمیت آسیبزایی این آنتی بادی ها به ویژه tpoab را یک دهه پس از شروع جایگزینی با ید نشان می دهد.